Tùng vạn niên chất lượng nhất
Tên: Tùng la hán có tên khoa học là Podocarpus macrophyllus, là một loài cây cảnh thuộc họ Thông tre (Podocarpaceae) có nguồn gốc từ Nhật Bản và Trung Quốc.
* Giá trị sử dụng: Tùng La Hán thường được trồng làm cảnh trong công viên, đình chùa, vườn nhà..
* Đặc điểm hình thái
Cây thân gỗ xanh quanh năm là cây đơn tính. Vào tháng 5, cây đực nở hoa hình cọc có sợi màu trắng đục. Hoa của cây cái có đài to, bên dưới có bốn cái vẩy dạng tuyến. Lá cây hình kim mọc cách dạng ốc xoắn, bề mặt màu xanh đậm, mặt lưng nhạt hơn. Quả ...a làm hai phần, phần trên là hạt giống, hình cầu tròn màu xanh. Phần dưới có màu tím nhạt. Khi chín quả mỏng có dạng hình trụ, biến thành màu đen. Ăn có vị chua thơm ngọt, hình dáng giống như pho tượng La Hán, nên có tên là La Hán tùng.
2. Kỹ thuật trồng và chăm sóc
* Thời vụ trồng
Nên trồng la hán vào cuối thu hay đầu mùa xuân. Các mùa khác cũng có thể trồng được nhưng phải che chắn thật kỹ để tránh cái nắng gắt vào mùa hè
* Phương thức trồng và chăm sóc
Trồng tùng vạn niên trên chậu thường dùng đất phù sa, đất pha cát đen 50%. Dùng dao rạch vòng tròn bỏ ..y túi nilông, cắt bỏ những rễ mọc dài ra khỏi bầu đất, rạch dọc từ ..y lên 10cm, đặt mặt bầu thấp hơn mặt đất 5 cm lấp đất ½ bầu cây, rút túi ny lon từ từ kết hợp lấp và nén đất vào xung quanh bầu đất. Ngày nay có nhiều giá thể trồng thay cho đất, vừa nhẹ vừa đảm bảo độ ẩm, tưới bón, thay chậu dễ dàng. Không nhất thiết phải thay chậu hàng năm, tùng la hán sống liền trên chậu 5-6 năm. Không nên đào, ..nh thay chậu liên tục như vậy cây sẽ rất dễ chết.
* Bón phân
Khi cây còn nhỏ (có ...ều cao từ 20 – 50 cm) pha phân NPK 16-16-8 hoặc 20-20-15 để tưới, nên tưới vào lúc ...ều mát, không nên tưới khi cây đang ra đọt non, cách 15 – 20 ngày tưới 1 lần, liều lượng 1 kg tưới 1.000 cây, có thể phun bổ sung phân bón lá; Lượng phân tăng dần theo tuổi cây.
[img] gaHSggGhsmGxoXITIiJysrLi4uGh8zODMsNyktLisBCgoKDg0O GxAQGy0iICUtLS0t..ItLS8tLS01LS0tLS8vLS0uLSstKy0tLS 0tLS0tLS0tNS0tLS0tLy0tLS01Lf/AABEIAMIBAwMBIgACEQEDEQH/xAAcAAEAAgMBAQEAAAAAAAAAAAAABQYDBAcCAQj/xAA/EAABAwIEBAMECAQEBwAAAAABAAIRAyEEEjFBBSJRYQYTcQcyga EjQlKRscHR8IKS4fEVFlNyFDNiorLC4v/EABkBAQADAQEAAAAAAAAAAAAAAAABAgMEBf/EACcRAQACAgICAgIBBQEAAAAAAAABAgMREiExQRNRBCJhMnGBk bEU/9oADAMBAAIRAxEAPwDs6IiJEREBERAREQEREBERAREQEREBERA REQEREBERAREQEREBERAREQEREBERAREQEREBERAREQEREBfHu AEnQL6sWJLcpzTHaSfgBeUETW4uKbnZnAtOXI7Yy8NIkdCbrFj fELWF0XhwHrAIP/cAq5xZkPeA17G+8A5rSCQbmAYdFpjprKhcVUyvlo+jtA/hbEdrXB39VxfLbuIYzMuoYTEw1oeeaAXerj+pW5mC5XR4nBZE5 hEydATmj+b8VPs4zDmke7Lg4k65pbDR00vpb79YzxHSYuuXnD8 flb8VkVI4Nxhueo+oSRnOUC8kkkWF7forfhMY2oJBH72lXx5Ys vW22wiItVhERAREQEREBERAREQEREBERAREQEREBERAREQEREB eK85TlgugwDoT0PZfarw0EnQCTafkFRvFPFajS5tKsS73gNnU8 mYlpbFxB9VS94r5RM6afjXjbCGeS2HhpMQOUgkFr26CCHX+Kp1 LjEgcrnOJjI10iBY7m/SAFj4jVrnI+oMwqiJBDi6zXwZi4BaobE0W03ucwxmeckOyZRe7 ryDr6RrC5Z/buWcxtPDicG9xDT7ozQIHrqfgt+piWll8+ZwIHNaPyPcnZVIVv pIcYOYjMCbgt90yb7EHupXDsfUH1oge63NAzRcAgmAVjx1Omet SleH4o5ZbIDQTE/ZtmvFz87K48B4kS8AuAAsATEnsBJvGw7Wkrmj+IkuDW6D7RgmY MW7n++qt3hvjQaHMAIe54GphrQYnUhxPefna8V4236TrU7dToV JG/wAQW/cDdZFgwZ5QLmABJET3vdZ13w3ERFKRERAREQEREBERAREQEREB ERAREQEREBERAREQRXFW1QczHta2L5nuYJ9QD+S454pbVzu1IO aHtktu42acotrpZd3c0GxEqseIPDbH+ZVy53AEta4l3PEA8x0b qGiATqenPlw81LV24u3iFQtayTDCSIj60ayY1C9UMSWudmZSqv aC0F/MG5TANMNIkwBB21Vq/wAtis57gxxM5A3Q5nVA1pqQMrQGFjzAGp1MJR4I6iXVDRY6kXv YXu0Y4PymWxrMtBIymTpocdTBrpQsQ8PFSZzGpMF2YgRaSbnUD +qsVGm9j2lpEim8mxZlGRsOJMH3swtbMyNCVuOw1PKRyh5e2Hg RIaH..ha0gRA2WHC0BDRUbnBbeSCC4w0uI15SA4C2sqkZqyz5Q q+LpuEFwc2CASYu6Lj96K9eGMCKtQeZiqUm/JUY509AQe+w3PqtLA8Fw5eDVdUc2Yc0GDBEuc03EgiS3SPl0Lh/DKFF1EMBAILmwS0kEkm7DOdsWmczeUzaNKcb+Vv1steCohjAAA IG0Ce9gFnVZw3HW02OdJe11Z7aZLp5Q0OmTtJ+a8YrxB9HULHX 8twDhpnHuubPYg/ALojLXS3OFpRQI4+C4NaRy++6R70CWt6mbH4jWYnWum4V4tE+F onb6iIrJEREBERAREQEREBERAREQEREBERAREQEREBearJaR1B C1MbxOnSIDzAInMdNYWXG4ptNhc4wANfwUcoRtgwPDGsbBAJmZ jeTB7OgwSFSfG1byn5SOXM5xLXkS17RIfT7GDm0MQVLcP8AGlN 1TJVgNqODWPBgXBEO6OmIjZwOxVH8T4015eaheDnpgtmfLFR4Y KuWGulvMSYsRI3PJmvW+P8AVneYmOlaGJIZnkuIlkRN7DM4DS4 HzXzD8VDJkGS4l0Xy7QehgAmO3oISrE5g2zHGRJE9B303leDWk yMx0zDQ232tpfsueMbLisbcQXSWOOdhdImLERPeNNd+ylcNx2b Elr..OLAmRBJHuuBvb8dalw2sx454a9hlrjplNspO197636r3U qBhcOYOJAImTa8N6baKfj9J4rOeIHMAJMah0xcbDTZs9bKUw/ExVYWBwdmMyOt7aWm37lUigzzDztMmA0kgButi2eabDWdVMYbi 5pwBy5SQQyA1p5RN4IveZ2StJj2mKJvh2GqZwByDQkn3SdWgam JI+C6twPDhlJrQZ6m9zubgEqlez2kAS52d7gCAGtJBm5L3G3YS es7LoFCi1t2sDZ1AAH3xZdP42OIjl9tKR7ZURF1NBERAREQERE BERAREQEREBERARFixeIbTYXunK25IEwOsdAgyrBjcW2kwvfMD pc/Abntqqj4g8ZNpVmGk4VGhrg9kxLieUzHax9VV2eOX1fNFTmp1A ZZaBZsEToAYXNb8msTpnOSFxx3icUqoc54NAyQWAHMC2Rft+RW Lhviam5gbVqtDjJJMxbRouJJAJ16LnVTGMAMGGm5B0uYkXN1F4 WrUeagZDoNmyCSCZJAOs372C5Y/IvuZ9Kc58rR4h486tqSW2gbg5MpHaQZ9CNVD8c45iKlVzH1czS W9BZoIEHaYPrmn0xte04fOZLhl7wWtcf8Ayb8u6iKlB1dzywBt QMz5YnM1paI7vEi4EWgaLOlp7mZVrMy9ipJLJO7tbW27ZSFs5z UY1jS5pDQXmRDQDc5XQAcgNidu8LVwNQMIDyM7Gl0ayHsLgADJ BBiR+gXzBgGQQPLeHmxkkv5ZmLm89so6q8TqSOkHiAb+XJJMCN SbgQBOoj8l6xzKrHZX0X05kBrgWO3BBm/r8Niuj+Ha5wWArVKfkPqNdTFKm+m0ONSQfMzgAkNYSeaRLNt4X w14bxPGsXVq16rmU2R5lX3nOLhZlMGwsJ0gCLXAXVTjaI03pG4 2gOA4atVy06bWuBNuUOIJMQyblxjY9FtM4PXdWfTpU..REhwgu ygEAlzm2AB6GAu4/wCC8Pw7BRy02ZGtAL3FpmoXhjnVDfMXNfDtQZiJg8uxONFN1Zt LOWVC9tTNDi6n9G4sJFnA5cs2lpm2gi9IjuVbahY/BXg2lXp+ZUa5lgMpaCCQZzSTe/QAWHcHc4X4VpUSwFjXuD8pLhmk+blLRNo8uXaD3ZWlw/xx9DXLjFbM19LKOUwWnLAvEAze4XzDeLXNpvvmrGuKpJ2YAzlZ GhcczfQunVW544g5Q6VhsC1gaBbL0GUHuQLSttVLwxx04ioxgJ AYwlwOr3nW/wBloP3kK2NcDpdbUtFo3C8Tt9REV0iIiAiIgIiICIiAiIgIiIC IiAoXiuIq0WOJqUntgw2oCw6aSyx/lCmlG8Xwhc...c8iOYnKB3bMO+KraOukS4hxl3vZCLi40gA5t9 Rqq9h6xc7M14ZlNm6mAIEiZiB0M3Vu49wJ76tRuHms6gC6u9jS ACDdlOLuOosLmwFiqVVqVGOLGBzQXGwk7gaCL/ovOrhmu4YRRJV67S0zET10kg6noQSo81AHN8tuVoJu7OC631I5 gLzNrqY/yxicwjM1mekwvqB9OHVnODPMbAc0WHu6BzbyYExx72bVqYvWpV i0jk+kNQWABy3AuNzB7mAr48MxC1Mc+0LS4oXAtmSd8pu4AnmE SSNyO5Xl2MawxOVzmnQgQIgk7gE/kdlmdwPFUm53smYIht4MkAN1AIa4x0E6KJpYCpWcynh6daqYMZ W3FyMriJ5Y..PUlU+GN6Tw7MdxGXHKZGUAm2pESDGuUDRfOFVo PllpzQSLROnSwNte6k+F+z3HV6hYyg5gnmdWaaTW63M3dpHIDt tdXjgPsoI85uIe5ruTJVplr2uu4uzMe28EMtbXVazhmY1CJpPh Rq9QEBtaoBbNlJPNeSbXyzNh8VcfZ3xfBUcPjTWfmcXU2va3kP kuGUeWwOkhpLySOb7gvvjTw+9nC6+RjWeVVmqzLMPaWxXounMG PY5stJMBx+yVyfh2LIeJLocAIaYl2jR9/wCKtjxzTteldV/l0LxT4jrVqwdTqZmNaykHtNq2R1Qh5gAZi18xFjOkwoSvWm+Y3 glw5TItEdTAEd+ihKmLqMkOAAd9XSTsfXW/qtnhk5X3gDYuaRpIIMzmEekTosckW/qllaJ8ttuJ57mALwNSdhHpr6rNw7FyW5W8pExrobCfl8VEYhz5 LmAcxu8Q63Qduq98MdALGZZALnAGCWi7o7gQYHdV47qiNSt/BcSabhmAJPvCSG/7TluRI0ttouk+HvF2HIo0XOYx5FQQAWtaWuGUXJiQSbnYrjFbE NYTGWCJEFpLhP1S7S8yNbEQpPw+avmU3UrPluVxl2U9YAJce3Z TiyTj/wAlZmr9AgzdfViwr5Y0kgkgXGh7rKvTdIiIgIiICIiAiIgIiIC IiAiIgIiIMGEwdOkCKbA3MZMCJPU91FN8LYfz6td1MOfV1nYFo aQ2OsTOt1OIo1A18TgqdRrm1GBwcAHAixAJIkepJWcNA27/AB6+q+opFW4x4WdUcTRqikcrmNsXBocxrXvAEE1HAFszYEnUqU 4DwCjhWAMEvygOqkDM+83OwnRosBA2UqirFY3tAiIrJa3EcDTr 0qlGq2WVGuY8aSHCDfr3X5i8YeHDhMXUwxzFrCPLeW5c7CJa7o Tq0kWlp00X6mXM/bngQcPh6wAzMqhhMXyVGut/M0Kl462tXzpS/ZX4MpcQZiXYh7ppZWUxN2lwMvd9oRygHoegWSl7KqzHtlxGeo+ kwFsWgAVSA4w25trbuFKewyuG4mvT/wBSi10d6byP/f5..EKsVi0bVtXU6cA8Q+zzG4MN...QzKczqLXcjrXLZJAibxs ZhUfEse33y6csS4+6OZrhM2mCF+tiJ1VXZ4OZTxrsVSLMtQZal B1NpaWk3..sd4i+iicXfSk1+n554dL2FukRc3AAOunS33dFevB OAdVxLHNp54NnOd5QkAnkcWujrEEm+wMXriHs6oit5mHikHPDi GtEtJa8GDuzMaZy/Vh8G4iw4Twxh2Q5rMtQQTUa4hxO8kRO+oWfwzNto4dpkL6iLqa CIiAiIgIiICIiAiIgIiICIiAiIgIiICIiAiIgIi81HhoJcQAAS SbAAaknog9Kh+2qP8NIP+tRj+Yk/KVlre1fhTXln/EOdBgubTe5v8wFx3Cp/tU8aYbGUqeGwjjVcKge5waQLNc0NGaCXEumw2VbzqEx5QXs0xo p8Sw8SA9xZJ3D2Ot01DfuX6EX5NxOJ8sgBpbUaWuDpylujmkdD eey7n7JfGVTHUn0sRetSg5rDOw2kgbg2J3kd1ninpNu1/REWyoiIgIiICIiAiIgIiICIiAiIgIiICItbH4+nRbmqOgbdSeg G5UTOu5GyvjjFzZc/wCN+0KDloiO5uf0Hz+CpnGPEeIqzmqOnYSWtvva5XLf8usdVjf/ABpGKfbsOM4/h6dnVRPRvMfkqZ4o9oz6cf8AC02xu+r1mIDA4GLHmK5geI1qbz Akke625i8uJIknS60alc1HgPDoeSSSRIdI0HxCj5rT9J4RDqeJ 9pOJptBfSokzeC7TrGY2Wo/2nVxdzqDZ2yuP3EuVGo4Ko0EucctgNbt7AwB8lmxOAAaamSmRD YA1DRyiQBy3jeTbqsLfkdxHL/SvKu/C5M9o+LJgeXpbk/8Apej7Q8baPI3sWEGP5lz52LytOUEO9CZEC6xA53S4iJBggtNt 7+piTsVHPL53OkzDo2L9p9drJb5TnDUZHa9ub1VF8XeMsZjeQ1 iymWw9rJYzXQtDuf4qOrslzi0HKDpINtRt/Va764c0uOWNtCZHQGLSP7rSmS3udqbauHoBrQ6CRYZgCdtATYH TS8JSrFrwWAgiSXGQRqJEdl7psLnBpkTeHSNQLwetvktqjRa5w D80Q4crQTII1BNhr3tYK8277EbjKjS4TmkkZi4ySDaeysvgnj7 sBjBWY0PY5jmOaTlkEzOYA3BaNe+ir7s7HQ8OaY90gttcaaxEh ZCG5bTJv+zZW5cYTMu84D2nYd//ADKT6fcEP/QqyYHxLhKpAZXbJ0DpYfhmiV+ZcA7M4RMtDiJO9yIO2nyUpg63 MR9aRrvNjOwMqPlvXz2mIiX6cRcT4L47r4Szznp/YefdEm4OrRAHYdCuu8F4tTxNMPpn/c06tOsH9d1vjy1v4RNZhvoiLVUREQEREBERAREQEREBERAVE9o FNwqtc4wxzC1jvsu39Dof7K9rQ45w0Yii6mddWno4aH02PYlZ5 ac6TValuM7cXrYd1wWkjQEExFtwtFzDOVxtc3g/u/4KyPw4uHtdTqMMOaOU9DbQ9R1ssZwTzGSof4v3+5Xk2xTHW28/tHSuVaAa4vYcxEiQYJAFj/tFvwUX53PnJBc4uJOkmZJPSVP4qm+XMfJBiHRv0B/e6xnCfRgD3muzNc4WJgDnEGwbs0j4K0RxjvtWaNXE8SeIDGOGz pGYEdtt/l6rI3GtLHBwuAGkmG5iYMk2iDFz96zDBQWGHOgHMXENk3P1RMT AnUDqVgxmDA0Ig5S4G8uG126fNVmtJ6rCnCdNXC4oPzWJALgHT rsCALEd9/mtjCUw1wc..z4dd0O1mSAND0Xg8glwYJvcm4EzERESLfotF3EX OJDRlJ2zG0zpOsGNz3U6m3jw0iY1q0PWJYYcynEmMzSJLefl8q bm0Ai5WnioOVvl06bmAtcTILnCScwOh2UnjHuIDWANptuCXS7P 9Z2fck7dgtOngy8nK4E3J1cXE/CXEnuVpTryp8Mz34hgyec88wDiHRJyiws0TpMQBK2+BMZTYXvO +a1zcWHr/VaNBp2BPaInrLgbBSlamwUxmyA79XZjZvciwEq17cdQi0RRr18 ca9QANLrgCJ5RHUXhYMVhqjarzWZZ5zZm6C9zGv5ra4Yw0nlwy ibQXZZ10+JN1YX/AElIgMEkQZvAjtusrZOM9eGsU5V3Kj1GtDj1OmUzPrHbputjC0 yJbGYn7RiNzF4n97rEaJcAG++C5tvtATP6DuVt8PYcoBguMlwB vYGZPS3yW860pWI8S90hULmhoiIl0jQmZN9QItI0C637KOFVGB 1VxdkyCmJtnIM5vRug9SuX8Ew4biAWuztyk5iIy3t2M/NfoDwxXD8LSIblhuWBpy8sjsYn4rTDETf+3aJ6rv7SiIi7WQiI gIiICIiAiIgIiICIiAiIg1cfw2jWEVabXxpIuPQ6hRWJ8IYZ4j nb6O/UFT6Ks1ifMJiZhUn+A6RBHnVL9Q0/kqr4g8NV8M8ZGurUos8NmOrXgaHvoQuroqThrMahPKXG3siGls HX3QCR0db4H4FYMTTqOHK1zv4ST/cfNdrIQKn/AJ/5TzcFxXCKjm/SUXNa42DmlomPquPaVoM4a+iTLc0iGte2w5i4kETNydt+y7/xTAtr0nU36O0PQjRw7grmGPwGJoyys22zhcO6EH1G9+YrHLh4+ PC9bcupU6nQMF2RrDIGRp5csXjO05bjQdZnZZsHh20srmsaX5R LpnmPvQCRsAJ9Y1U07FNEgxtsNdPwI+5MRUaZs0Wm0yN/wkfBYTj37T0q+IwriCcgmIa0EAAdSJu4jfaStTyK+UDMLxmabj lLoFtbQfj2teBQYWN2IEkgm5DocI9IWMYZge6YiQAe8n8iPuU6 mE8aqkzAOnliINi2RexgaTG62sLhq7DyuA9A4HVW5tOmwNeY92 +8fR/rdbbKogxH1iI6Q0Kfj35Ty16UqlwEmTzGTmJDd+xkxvotnD+H7 5mh0OsDMCAJPSyslXitNpLC69xAuYJvYdgB8VruxeIqhrcLhKr ibSabmtbJ+0RECwnSyvGNSbR9Mnh3w62pWFMEG+apl2A1nv8AN ddpUw0BrRAAAA6AKF8JeHxhKUE5qr71Hd+jf+kKcXXix8YZWnY iItUCIiAiIgIiICIiAiIgIiICIiAiIgIiICIiAkTYoiCpeLuGU MpPk051nI2Z9YXMMa0B7o+z+qIufNEL08M+BcYb6H8lhwwl978 5RFj7XX7g2ApOaA6kxwnQtadh1CuGD4bRAtRpj0Y39ERddIjTK Z7bjaTRoAPQQvqIroEREBERAREQEREBERAREQf/2Q==[/img]
Khi cây từ 3 năm tuổi trở lên bón từ 40-50 gam/gốc, không nên bón phân khi cây ra đọt non.
Ngoài ra còn có thể dùng dung nước tiểu pha loàng 1/20, nước ốc ngâm kỹ pha loãng 1/20 bón 1 - 2 tháng 1 lần.
* Tỉa cành tạo tán
Bấm tỉa cành có thể làm bất cứ lúc nào trong năm nhưng nên có hai đợt chính vào khoảng tháng 3 và tháng 7 âm lịch để đón đầu 2 đợt tùng la hán phun chồi rất mạnh trong năm là tháng 4 và tháng 9 dương lịch. Bám phải bớt lại1-2 lá hoặc đoạn cành bên dưới còn vỏ xanh thì chắc chắn la hán ra chồi mới. Nếu vỏ đã quá già thì ít khi ra chòi mới sau khi ta bấm.
* Tưới nước
L ưa ẩm, ...u được khô, nhưng cần chú ý tưới đủ nước để cây phát triển tốt. Mùa nắng khi cây còn nhỏ có thể tưới 2 ngày/lần; khi cây lớn có thể 3-4 ngày tưới 1 lần tùy theo độ ẩm của đất. Cây ít mẩn cảm với nước mặn, nhưng không ...u được nước phèn, đất nhão cây cũng dễ chết. Biểu hiện sớm nhất là cây xuống màu. Phải kịp thời ngừng tưới nước, có khi cả tuần. Dùng que xiên rải rác trên mặt đất sâu xuống tận ..y chậu làm tăng thoát hơi nước và đưa nhiều không khí vào đất. Để nơi râm mát chờ khi đất khô ta mới tưới từ từ trở lại, không tưới sũng. Các biện pháp ..nh cây ra, cắt rễ đen, trồng lại đều rất ít kết quả. Khi búp xòe ưỡn ra tối đa là lúc trong chậu đang thiếu nước nặng, cần bổ sung kịp thời.
3. Phòng trừ sâu, bệnh hại
* Rệp: vạn niên tùng thường bị rệp sáp bám đầy ở các búp lá non làm cho búp chùn lại không lớn được. Có thể dùng thuốc trừ rệp hoặc dùng ngay thuốc xịt muỗi. Khi dùng thuốc xịt muỗi nên phun ướt đãm là bằng nước trước, rồi xịt thuốc, chỉ sau 1 lát rệp sẽ chết tức khắc, ta phun đẫm nước để rửa thuốc đi. Tuy búp lá non có thể bị tổn thương đôi chút, nhưng sau đó nó sẽ phát triển bình thường. Chỉ cần xịt thuốc 1 lần.
* Rầy mềm và sâu vẽ bùa: tấn công khi cây vừa nhú đọt non cần chú ý phun thuốc để phòng trừ trong giai đoạn này, có thể sử dụng dầu khoáng DC – Tronlec hoặc các loại thuốc trừ sâu thông thường khác.
* Bệnh hại: Rải rác xuất hiện bệnh lỡ cổ rễ hoặc khô đầu ngọn, có thể phun thuốc Aliete, Ridomil, v.v…